Samen met het Regionaal landschap (IOED-project) laat de Stad Borgloon in 2020-2021 een beheersplan opmaken voor twee grote beschermde landschappen met dorpsgezichten en monumenten: Kuttekoven en de Abdijsite van Colen en Kolenberg. Zo’n prachtige omgeving in topconditie houden is immers niet altijd eenvoudig.
Een beheersplan geeft de visie, doelstellingen en maatregelen weer die de komende 24 jaar nodig zijn om het gebied, met de nodige aandacht voor de
erfgoedwaarden, goed te kunnen beheren en in te richten. Het plan is voor eigenaars en beheerders ook noodzakelijk om
erfgoedpremies aan te kunnen vragen.
Publieke consulatie beheersplannen
Van 1 juli 2021 t.e.m. 14 augustus 2021 kan je de ontwerpversies van beide beheersplannen inkijken. Hier vind je het ontwerpplan van Colen, hier dat van Kuttekoven. Gedurende deze periode kunnen ook eventuele opmerkingen en aanvullingen op de plannen aan het Regionaal landschap worden bezorgd. We helpen je ook graag verder als je specifieke vragen hebt over het beheer of de inrichting van je percelen in deze omgeving.
De erfgoedwaarden van het gebied zitten in de unieke combinatie van grotere domeinen, kastelen, klooster, (historische) hoeves, de oude spoorlijn, hoogstamboomgaarden en historisch landgebruik. Deze mooie mix van bouwkundig, landschappelijk en archeologisch erfgoed vormt de dragers van het landschap.
Bouwkundig en archeologisch erfgoed
Abdij Mariënlof (het klooster van Colen) is een voormalig kruisherenklooster waar tot voor kort nog cisterciënzerzusters woonden.
Het klooster werd in 2020 verkocht en wacht nu op een nieuwe invulling. Het is prachtig gelegen op de flank van de vallei van de Kleine Herk.
In Kuttekoven springt de bijzondere Sint-Jan-de-Doperkerk in het oog.
Ook de kasteeldomeinen de Klee en Rullingen, de pastorij en enkele opvallende hoeves
zijn er te bewonderen als bijzonder erfgoed.
Onder de grond bevinden zich nog de restanten van de vroegere Herkenrodewinning.
De aanwezigheid van deze gebouwen heeft een zeer grote impact gehad op
het gebruik en het uitzicht van het landschap in deze omgeving.
Natuur- en landschapswaarden
Geen landschap zonder de specifieke eigenheid van de bodem, het reliëf, de waterhuishouding. Het overgangsgebied van droog naar vochtig Haspengouw is hier zo duidelijk zichtbaar en voelbaar. Het vertaalt zich in grote reliëfverschillen en zorgt voor prachtige vergezichten over de valleitjes naar de wijde omgeving. In Kuttekoven slingeren de bovenloopjes van de Rullingenbeek zich door een cultuurhistorisch landschap met oude hoogstamboomgaarden en historische graslanden.
Het reliëf creëerde een eeuwenoude opsplitsing in hoger gelegen akkergronden, hellinggraslanden met bronnetjes en hoge natuurwaarden en weilanden met fruitbomen. De beekvalleien en de begroeide spoorlijn vormen groene linten doorheen dit landschap waarlangs tal van diersoorten kunnen migreren.
De mens in het landschap
Dit landschap werd mee gevormd door de mens. Het oorspronkelijk landgebruik valt hier nog goed uit het landschap af te lezen, met kleine landschapselementen, oude perceelsgrenzen en wegen.
Wandelaars en fietsers hebben de regio intussen ook ontdekt en weten dit landschap te appreciëren. Het fietspad op het voormalig fruitspoor passeert voor de poorten van de abdij en de stroomstroopfabriek van Borgloon ligt op wandelafstand. Het fruitspoor vormt ook de verbinding tussen Colen en Kuttekoven. Verschillende wandellussen doen de gebieden aan.
Onder impuls van haar bewoners, beheerders, bezoekers en gebruikers blijft het landschap natuurlijk ook continu veranderen. Toch is het belangrijk om de specifieke eigenheid van het landschap niet verloren te laten gaan.
Het erfgoedbeheersplan bevat een gebiedsgerichte beheersvisie die rekening houdt met de aanwezige erfgoedelementen, zonder de huidige en toekomstige noden uit het oog te verliezen.
Het geeft weer welke werkzaamheden waar en wanneer nodig zijn voor een periode van 24 jaar.
Het is ook het kader waarbinnen toelatings- of vergunningsaanvragen door Onroerend erfgoed worden beoordeeld. De aangevraagde werken moeten stroken met het beheersplan.
De voordelen van het plan zijn dat je geen afzonderlijke toelating meer nodig hebt voor werken die in het plan worden vrijgesteld. En het biedt de mogelijkheid voor financiële ondersteuning van eigenaars en beheerders.
Eigenaars en beheerders kunnen na goedkeuring van het beheersplan bij Onroerend erfgoed een erfgoedpremie aanvragen of een vermindering krijgen van de personenbelasting voor de werkzaamheden die in het plan worden opgenomen. Het gaat hierbij dus om werken die de erfgoed- en landschapswaarden ten goede komen. Momenteel kan je zo tot 40% van de kosten recupereren.
Meer infoHet Regionaal Landschap ondersteunt de eigenaars binnen deze beschermde landschappen bij vragen rond het beheersplan, premies, het beheer en de inrichting van hun gronden.
Partners
- IOED Haspengouw West
- Stad Borgloon
- Ontwerpbureau OMGEVING
Meer info
Je ontdekt het landschap van de Abdij van Colen langs de Verborgen Moois-wandeling Mariënlof en dat van Kuttekoven langs de Greenspot-wandelingen in Rullingen.